11048,11%-1,05
41,36% 0,27
48,69% 0,10
4848,03% 0,21
7935,99% 0,00
Türkiye’de define aramak yalnızca Kültür ve Turizm Bakanlığı izniyle mümkündür. İzinsiz yapılan her türlü kazı kaçakçılık sayılır ve ciddi cezalara yol açar. Aşağıda vereceğim bilgiler “arkeolojik değerler ve tarihî zenginlikler” hakkındadır; “define aranacak yer” olarak görülmemelidir.
Antik Çağ:
Ege kıyıları, MÖ 3000’lerden itibaren Troya, Hitit etkisi ve ardından Aiol, İyon ve Dor kolonileriyle tarih sahnesine çıkmıştır.
Efes, Milet, Bergama, Didim, Foça, Halikarnassos (Bodrum) gibi kentler dönemin en önemli bilim, sanat ve ticaret merkezlerindendi.
Helenistik ve Roma Dönemi:
Büyük İskender’in seferleriyle Helenistik kültür yayıldı.
Roma İmparatorluğu döneminde Efes ve Bergama büyük metropoller hâline geldi.
Bizans ve Selçuklu:
Bölge, Bizans döneminde önemli liman ve ticaret merkezlerine ev sahipliği yaptı.
yüzyıldan itibaren Selçukluların eline geçti, ardından Osmanlı hâkimiyeti başladı.
Osmanlı Dönemi:
İzmir, Aydın, Manisa ve Muğla çevresi hem ticaret hem de tarım bölgeleri olarak önemini sürdürdü.
Ege’deki tarihî yoğunluk nedeniyle halk arasında “define söylenceleri” çok yaygındır. Özellikle antik kentlerin çevresi, eski kiliseler, manastırlar ve savaş dönemlerinden kalma bölgeler bu söylencelere kaynaklık eder. İşte öne çıkan bazı yerler:
İzmir – Efes Antik Kenti: Artemis Tapınağı ve Celsus Kütüphanesi ile ünlü. Dünyanın yedi harikasından biri burada bulunuyordu. Halk arasında hazinelerden söz edilir.
Bergama (Pergamon): Zeus Sunağı, antik tiyatro ve Asklepion ile bilinir. Zengin arkeolojik buluntular nedeniyle “define söylentilerinin” odağı olmuştur.
Çanakkale – Troya: Homeros’un destanlarına konu olmuş, “Priamos’un hazinesi” olarak bilinen buluntular 19. yüzyılda yurtdışına kaçırılmıştır.
Aydın – Milet ve Didim: Antik tiyatroları ve Apollon Tapınağı ile öne çıkar.
Muğla – Bodrum (Halikarnassos): Dünyanın yedi harikasından biri sayılan Mausoleum burada inşa edilmiştir.
Manisa – Sardes: Lidya Krallığı’nın başkentidir. Dünyanın ilk parası burada basılmıştır. Bu yüzden halk arasında define söylenceleri en güçlü yerlerden biridir.
Afyon – Ayazini ve Frig Vadisi: Frigler’den kalma kaya mezarları ve yerleşimleriyle define hikâyelerine konu olmuştur.
En doğru yaklaşım, bu tarihî alanları turistik, kültürel ve bilimsel birer değer olarak görmek, müze ve kazı alanlarını ziyaret ederek geçmişin izlerini yerinde tanımaktır.
