Tarihi on binlerce yıl öncesine uzanan şehir, yalnızca dini ve kültürel zenginlikleriyle değil, halk arasında anlatılan define söylentileri ile de dikkat çeker.
Tarih Öncesi Dönem: Şanlıurfa, insanlık tarihinin bilinen en eski tapınağı olan Göbeklitepe'ye ev sahipliği yapmaktadır. MÖ 9600'lere uzanan bu yapı, dünya tarihini değiştirmiştir.
Mezopotamya Uygarlıkları: Bölge, Sümerler, Akadlar, Babil ve Asurlular ile yakın ilişki içinde olmuştur.
Roma ve Bizans: Roma döneminde Edessa adıyla anılan Urfa, önemli bir kültür ve ticaret merkeziydi. Bizans döneminde ise Hristiyanlığın kutsal şehirlerinden biri olmuştur.
İslamiyet ve Selçuklular: 7. yüzyılda İslam ordularının hâkimiyetine giren şehir, Selçuklu ve Eyyubi dönemlerinde gelişmiştir.
Osmanlı: Yavuz Sultan Selim döneminde Osmanlı topraklarına katılan Urfa, Osmanlı döneminde hem dini hem de ticari önemiyle öne çıkmıştır.
Cumhuriyet Dönemi: Kurtuluş Savaşı'ndaki kahramanlığından ötürü şehre "Şanlı" unvanı verilmiştir.
Dünyanın en eski tapınağı olması nedeniyle Göbeklitepe, halk arasında define söylentilerinin en çok dile getirildiği yerdir. Efsanelerde, tapınağın altında gömülü hazineler olduğundan bahsedilir. Ancak burası arkeolojik bir mirastır ve define aramak kesinlikle yasaktır.
Hz. İbrahim ile özdeşleşen Balıklıgöl, kutsal bir mekândır. Halk arasında gölün çevresindeki eski yerleşimlerde gömülerin olduğuna dair söylenceler anlatılır.
Şanlıurfa Kalesi ve çevresindeki mağaralar, define söylencelerinin diğer merkezleridir. Efsanelere göre kuşatma ve savaş dönemlerinde değerli eşyalar bu alanlara saklanmıştır.
Mezopotamya'nın kadim şehirlerinden olan Harran, astronomi ve ilim merkezi olarak tanınır. Halk arasında burada gömülü kitaplar, altınlar ve değerli eşyalar olduğuna dair söylenceler vardır.
Şanlıurfa, Göbeklitepe'den Harran'a, Roma'dan Osmanlı'ya uzanan eşsiz tarihiyle yalnızca Türkiye'nin değil, dünyanın da en önemli şehirlerinden biridir. Halk arasında define söylentileri çokça dile getirilse de, şehrin gerçek hazinesi onun arkeolojik mirası, dini önemi ve kültürel zenginliğidir.