Rus işgalinden Osmanlı'ya, Selçuklulardan Ermenilere kadar birçok kültürün izlerini taşıyan şehir, halk arasında çeşitli define söylentilerinin de merkezi olmuştur.
Urartular: Kars'ın bilinen tarihi Urartulara kadar uzanır.
Selçuklu: 11. yüzyılda Selçukluların Anadolu'ya girmesiyle Kars, önemli bir kültür ve ticaret merkezi hâline gelmiştir.
Gürcüler ve Ermeniler: 13. yüzyılda bölge Gürcü ve Ermeni etkisi altında kalmış, bu dönemde çok sayıda kilise ve kale yapılmıştır.
Osmanlı: 16. yüzyılda Osmanlı topraklarına katılan şehir, sınır kenti olarak büyük önem kazanmıştır.
Rus İşgali: 19. yüzyılda Rusların eline geçen şehir, bu dönemde farklı mimari eserlerle tanışmıştır.
Cumhuriyet: 1920'de Türkiye topraklarına katılan Kars, Cumhuriyet dönemiyle birlikte gelişimini sürdürmüştür.
Ani Harabeleri: UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan Ani, halk arasında define söylencelerinin en çok dile getirildiği yerdir. Rivayetlere göre Ermeni krallarının hazineleri hâlâ bu topraklardadır.
Kars Kalesi: Kale ve çevresindeki yer altı tünelleri, gömü söylentilerinin merkezindedir.
Eski Kiliseler: Kars ve çevresindeki taş kiliseler, halk arasında define söylentileriyle ilişkilendirilmiştir.
Rus Dönemi Yapıları: 19. yüzyılda yapılan taş binalar, halk arasında gizli hazinelerle anılır.
Kars, Urartulardan Osmanlı'ya, Rus işgalinden Cumhuriyet'e kadar uzanan köklü tarihiyle Anadolu'nun en önemli şehirlerinden biridir. Define söylentileri dilden dile aktarılsa da, şehrin gerçek hazinesi onun Ani Harabeleri, Kars Kalesi ve çok kültürlü mirasıdır.