Kapadokya bölgesine yakınlığı ve stratejik konumuyla öne çıkan şehir, halk arasında çeşitli define söylentilerinin de odağı olmuştur.
Neolitik Çağ: Aksaray'ın tarihi, Aşıklıhöyük'e kadar uzanır. Burada bulunan kalıntılar, Anadolu'nun en eski tarım yerleşimlerinden birini oluşturur.
Roma ve Bizans: Roma döneminde şehir önemli bir merkezdi. Bizans döneminde dini ve askeri önemi artmıştır.
Selçuklu: Anadolu Selçuklu Devleti döneminde Aksaray, kervansarayları ve ticaret yolları üzerindeki konumuyla öne çıkmıştır. Sultanhanı Kervansarayı bu dönemin en değerli yapılarındandır.
Osmanlı: Osmanlı döneminde şehir gelişimini sürdürmüş, tarım ve ticaret merkezi olmuştur.
Aşıklıhöyük: Anadolu'nun en eski yerleşimlerinden olan bu alan, halk arasında gizli gömülerle ilişkilendirilmiştir.
Sultanhanı Kervansarayı: Selçuklu döneminin görkemli yapılarından olan kervansaray, define söylencelerinin en çok dile getirildiği yerlerden biridir.
Kiliseler ve Manastırlar: Kapadokya kültürünün uzantısı olan Aksaray çevresindeki kilise ve manastırlar da define söylencelerinin konusu olmuştur.
Yer Altı Şehirleri: Bölgede bulunan yer altı yapıları ve tüneller, gömü efsanelerine kaynaklık eder.
Aksaray, Aşıklıhöyük'ten Selçuklu kervansaraylarına kadar uzanan tarihiyle büyük bir mirasa sahiptir. Halk arasında define söylentileri çokça dile getirilse de şehrin gerçek hazinesi onun arkeolojik alanları, kervansarayları ve kültürel mirasıdır.